مراقبتهای بعد از عمل تعویض مفصل لگن

مفصل لگن یکی از بزرگترین مفصل های بدن بوده و هنگامی که این مفصل دچار مشکل شود، تاثیر بسزایی روی کل بدن و توانایی انجام فعالیت های معمول می گذارد. در صورتی که این مفصل به دلیل آرتروز یا دیگر مشکلات احتمالی دچار آسیب شدید گردد، احتمالا عمل تعویض مفصل لگن به بیمار پیشنهاد می شود. عمل تعویض مفصل لگن و کارگذاری مفصل مصنوعی لگن مانند هر جراحی دیگری نیاز به مراقبت های بعد از عمل دارد. حال سوال اینجاست که مدت استراحت بعد از عمل تعویض مفصل لگن چقدر است؟ بعد از عمل تعویض مفصل لگن چه باید کرد؟ زندگی بعد از تعویض مفصل لگن چگونه خواهد بود؟ به منظور آشنایی با مراقبتهای بعد از عمل تعویض مفصل لگن تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.

عمل تعویض مفصل لگن

در عمل جراحی جایگزینی لگن، جراح غضروف و استخوان های از بین رفته را از مفصل لگن برداشته و آن را با اعضای مصنوعی تعویض می کند. این عمل جراحی می تواند با کاهش درد لگن بیمار طی مدت طولانی و افزایش قابلیت حرکتی او همراه باشد. عمل جراحی تعویض لگن موجب کاهش درد بیمار، بهبود عملکرد مفصل، بازیابی نحوه راه رفتن عادی و دیگر حرکت های مربوط به این مفصل می شود

چرا باید تعویض مفصل لگن انجام شود؟

رایج ترین دلایل برای عمل جایگزینی مفصل لگن مربوط به ابتلای این مفصل به آرتروز است. همچنین پزشک ممکن است در شرایط زیر استفاده از این روش درمانی را برای شما تجویز نماید:

• ابتلا به آرتریت روماتوئید ( بیماری که موجب ایجاد درد، سفتی و ورم مفصل می گردد)
• نکروز استخوان ( یک بیماری که موجب مرگ استخوان در محل مفاصل می گردد)
• آسیب دیدگی مفصل لگن
• تومور استخوانی که موجب شکستن مفصل لگن می شود.

در برخی موارد پزشک متخصص ابتدا از دیگر روش های درمانی مانند استفاده از ابزاهای کمکی همچون عصا در هنگام راه رفتن، استفاده از یک برنامه تمرینی، فیزیوتراپی و مصرف دارو استفاده می کند. این روش ها ممکن است موجب کاهش درد در ناحیه لگن و بهبود عملکرد آن ها گردد. با این حال گاهی اوقات این دردها باقی مانده و موجب دشواری در انجام فعالیت های روزمره شما می شود. در این صورت پزشک از عکس برداری رادیولوژی برای بررسی وضعیت مفصل های آسیب دیده استفاده می کند. اگر عکس برداری رادیولوژی، ایجاد آسیب در محل مفصل لگن را نشان دهد احتمالا شما نیاز به عمل جراحی تعویض مفصل لگن دارید.

مراقبت های بعد از عمل تعویض مفصل لگن

بیشترین خطر دررفتگی مفصل مصنوعی لگن در سه ماهه اول پس از عمل تعویض مفصل لگن می باشد و پس از آن به علت تشکیل بافت همبندی در محل جراحی، مفصل پایدارتر می شود و خطر دررفتگی هم کاهش می یابد. پس از جراحی تعویض مفصل لگن باید کاملا دقت نمایید تا حرکت نامناسبی را انجام ندهید و فشار نامناسبی به مفصل مصنوعی وارد نشود. مراقبت های بعد عمل تعویض مفب لگن شامل نحوه خوابیدن، رژیم غذایی، ورزش و به طورکلی بایدها و نبایدهایی است که پس از عمل رعایت می شود.

زمان ترخیص از بیمارستان

معمولا بیمارانی که تحت جراحی برای تعویض مفصل ران و لگن قرار گرفته اند، پس از یک تا ۴ روز (باتوجه به شرایط بیمار و تشخیص جراح) پس از عمل ترخیص می شوند. هنگام ترخیص بیمار از بیمارستان باید عوامل زیر را در نظر گرفت:

• توانایی بیمار برای داخل و خارج شدن از رختخواب خود به خود
• توانایی بیمار برای تحمل درد
• توانایی بیمار برای خوردن، نوشیدن و استفاده از حمام
• راه رفتن با کمک (عصا، واکر یا عصا) روی هر سطح صاف و توانایی بالا و پایین رفتن دو یا سه طبقه از پله ها
• توانایی انجام تمرینات خانگی با تجویز پزشک

اگر بیمار هنوز قادر به دستیابی به این اهداف نباشد، ممکن است از ترخیص از بیمارستان به خانه برود ناامن باشد. در این حالت مدت اقامت بیمار در بیمارستان تا زمان بهبودی تمدید می شود.

مراقبت از زخم و بخیه ها

به طورکلی، محل جراحی ممکن است بخیه هایی در زیر پوست وجود داشته باشدکه این بخیه ها باید حداکثر تا دو هفته پس از جراحی کشیده شوند. اجازه ندهید آب یا رطوبت وارد زخم شود تا زمانی که زخم کاملاً خشک شود. بهتر است زخم را پانسمان کنید تا زخم دچار عفونت نشوند.

رژیم غذایی بعد از جراحی تعویض مفصل لگن

کاهش اشتها تا چند هفته پس از جراحی طبیعی است. برای اینکه بافت های محل آسیب به سرعت به حالت اولیه خود برگردند و عضلات به زودی قدرت و قدرت خود را بازیابند، علاوه بر رژیم غذایی متعادل، باید مکمل های آهن نیز مصرف کرده و باید روزانه مقدار زیادی آب و مایعات بنوشد.

همچنین ممکن است به شما توصیه شود از مکمل های ویتامین K و غذاهای غنی از ویتامین K اجتناب کنید، زیرا ممکن است اثر داروهای ضد انعقاد را کاهش دهند. از طرفی نوشیدن مایعات زیاد و پرهیز از الکل اهمیت بسزایی دارد. همچنین، برای جلوگیری از افزایش فشار روی مفصل مصنوعی جدید، حتی در موارد جراحی تعویض مفصل ران، باید وزن خود را کنترل کنید.

ورزش بعد از جراحی تعویض مفصل لگن

به طورکلی، ورزش بعد از جراحی تعویض مفصل لگن در حد کنترل شده و با مشورت پزشک، پس از گذشت دوره نقاهت بلامانع است. معمولا پیاده روی سبک بعد از این جراحی توصیه می شود می شود، زیرا پیاده روی یک ورزش مفید بعد از جراحی تعویض مفصل لگن است که به تسریع بروند بهبودی کمک می کند. در هفته اول پس از جراحی، ورزش سبک نقش بسیار مهمی دارد. این فعالیت های روزانه باید ۳ تا ۶ هفته پس از جراحی ادامه یابد. پیاده روی به فرد کمک می کند تا زودتر قدرت و قوای بدنی خود را بازیابی کند و راحت تر حرکت کند. البته برخی از فعالیت های روزانه مانند نشستن و ایستادن برای مدت طولانی و همچنین بالا و پایین رفتن از پله ها باید محدود شوند.

به یاد داشته باشید که پیاده روی جایگزین ورزش هایی نیست که پزشک یا فیزیوتراپ برای شما تجویز کرده است. لازم به ذکر است انجام فعالیت های بدنی شدید و دویدن های سرعتی ممنوع است و سایر ورزش ها با اجازه پزشک قابل انجام است.

نحوه خوابیدن بعد از تعویض مفصل لگن

یکی از مهمترین مراقبت ها، نحوه خوابیدن بعد از عمل تعویض مفصل لگن است.مهمترین نکته ای باید رعایت کنید این است که روی تخت خوابیده و از خوابیدن روی زمین اجتناب کنید. در هنگام خوابیدن روی یک تشک تخت بخوابید بالش را بین زانوها قرار داده و از خوابیدن به پهلو (سمت عمل شده) خوداری کنید. از چرخش های ناگهانی لگن، کشش بدن و قرار دادن پاها بر روی یکدیگر اجتناب کرده و پشت تخت را بیش از ۴۵ درجه بالا نیاورید.

رانندگی بعد از عمل تعویض مفصل لگن

توصیه می شود بعد از عمل تعویض مفصل لگن ترجیحا تا ۶ هفته از رانندگی خوداری کنید، مگر در مواقع ضروری که مسافت رانندگی کوتاه باشد. پس از عمل، برای نشستن در ماشین تا حد امکان روی صندلی جلو بنشینید و دو بالش روی صندلی قرار دهید. زمانی که مصرف مسکن های خواب آور را متوقف کرده اید و قدرت و رفلکس های شما به حالت عادی بازگشته است، از سرگیری رانندگی بی خطر است. با این حال برای رانندگی با پزشک خود مشورت کنید.

نکات حرکتی بعد از عمل تعویض مفصل لگن

بیشترین احتیاط پس از جراحی تعویض مفصل لگن مربوط به وضعیت قرارگیری تنه، لگن و حرکت های مرتبط به آنهاست واگر مفصل مصنوعی ران حرکت نادرستی کند و در وضعیت نامناسبی قرار گیرد ممکن است آسیب ببیند. سه حرکت اصلی مفصل لگن که بسیار مهم هستند و باید به آنها توجه کنید عبارتند از:

خم شدن مفصل لگن

به صورت طبیعی در حالت ایستاده تنه و لگن در امتداد یکدیگر قرار دارند یا به عبارتی دیگر زاویه بین آنها ۱۸۰ درجه می باشد. با خم شدن مفصل لگن، این زاویه به تدریج از ۱۸۰ درجه کمتر می شود و باید دقت کنید که در هنگام خم کردن لگن، هیچوقت این زاویه از ۹۰ درجه کمتر نشود زیرا با کمتر شدن این زاویه احتمال دررفتگی مفصل لگن بیشتر می شود و حداقل زاویه مجاز بین تنه و لگن ۹۰ درجه می باشد.

چرخش مفصل لگن

دومین حرکتی که باید به آن توجه شود چرخش زیاد مفصل لگن به سمت داخل یا خارج است که احتمال دررفتگی مفصل مصنوعی لگن را بیشتر می کند. وقتی که تنه و لگن در یک امتداد قرار گرفته اند مانند زمانی که دراز کشیده ایم یا ایستاده ایم لازم است از چرخش زیاد لگن خودداری نمایید تا از دررفتگی مفصل مصنوعی لگن جلوگیری شود.

نشستن بعد از تعویض مفصل لگن

سومین حرکتی که باید به آن دقت کنیم نزدیک شدن بیش از حد مفصل لگن است که بیشتر هنگام نشستن اهمیت دارد. کسی که تحت عمل جراحی تعویض مفصل لگن قرار گرفته است به صورت طبیعی موقع نشستن باید زانوهایش را با کمی فاصله از یکدیگر قرار دهد تا دو لگن کمی از یکدیگر دور باشند. در صورتی که لگن عمل شده به لگن دیگر خیلی نزدیک شود به خصوص در صورتی که لگن عمل شده بر روی لگن طرف مقابل قرار گیرد احتمال دررفتگی مفصل مصنوعی لگن نیز افزایش می یابد و باید از این کار اجتناب کنید.

دستورالعمل های کلی بعد از تعویض مفصل لگن

مراقبت هایی که بعد از تعویض مفصل لگن باید رعایت شود، عبارتند از:

• داروها را مطابق دستور پزشک استفاده کنید.
• محل زخم را تمیز و خشک نگه دارید. به طور معمول، پانسمان در بیمارستان اعمال می شود و باید طبق دستور پزشک تعویض شود.
• تا دو روز پس از برداشتن بخیه ها از استحمام خودداری کنید.
• برای استفاده درست و مناسب از عصا و واکر با پزشک خود مشورت کنید.
• در هنگام بلند شدن از دسته صندلی استفاده کنید تا فشار کمتری به لگن وارد شود.
• از خم شدن به جلو در زمانی که پاها در کنار هم قرار ندارند، خودداری کنید.
• در هنگام بلند کردن اجسام زانوهای خود را خم کرده و در حالت صاف بودن زانو اجسام را بلند نکنید.
• از سریع راه رفتن بپرهیزید تا به لگن فشاری وارد نشود.
• برای دستشویی رفتن از یک صندلی توالت بلند استفاده کنید.
• هنگام دراز کشیدن در رختخواب برای کشیدن پتوها دست خود را پایین نکشید.
• هنگام خم شدن، پاهای خود را بیش از حد به داخل یا خارج نچرخانید.
• حداقل به مدت ۶ تا ۸ هفته پاهای خود را روی زانوهای خود قرار ندهید.
• زانوی خود را بالاتر از باسن (ران) بلند نکنید.
• در حالی که نشسته اید سعی نکنید چیزی را از روی زمین بلند کنید.
• از کمپرس یخ برای کاهش درد و تورم استفاده کنید، زیرا یخ باعث بی حس شدن ناحیه و از دست دادن احساس درد می شود.
• از گرما برای گرم کردن قبل از ورزش جهت کمک به دامنه حرکتی استفاده کنید. می توانید به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه از پد گرم کننده یا حوله مرطوب گرم استفاده کنید.
• زمانی که ورزش می کنید، اگر عضلاتتان شروع به درد می کنند، ورزش خود را کاهش داده و متوقف کنید، اما هرگز ورزش را برای مدت طولانی متوقف نکنید.
• سوار شدن به هواپیما یک ماه پس از جراحی امکان پذیر است، اما بر روی صندلی کنار راهرو نشسته و چند بار مچ پا خود را برای تحریک گردش خون و جلوگیری از لخته شدن حرکت دهید.

کلام آخر

به طورکلی، موفقیت جراحی تعویض مفصل لگن تا حد زیادی به دو فاکتور انتخاب بهترین متخصص ارتوپدی و همچنین، پیروی از دستورات پزشک برای چند هفته در خانه بستگی دارد. لازم به ذکر است که پس از عمل تعویض مفصل لگن در سه حرکت خم شدن زیاد، چرخش زیاد لگن به داخل  یا خارج و نزدیک شدن دو لگن به یکدیگر باید احتیاط کنید. در ابتدا ممکن است توجه به این حرکات کمی دشوار باشد، ولی به مرور زمان و با تکرار می توانید آنها را به راحتی رعایت کنید.در پایان نیز توصیه می شود در صورت وجود علائمی مانند تب، لزر، احساس درد، قرمزی، حساسیت به لمس نواحی پایین تنه (به جز اطراف عمل) و درد در قفسه سینه، هرچه سریعتر به پزشک مراجعه کنید.