شانه منجمد یا یخ زده؛ علل، علائم و درمان آن

شانه منجمد که به عنوان شانه یخ زده شناخته می شود، وضعیت دردناکی است که مفصل شانه را تحت تاثیر قرار می دهد. در این شرایط حرکت شانه محدود می شود و معمولاً با درد و سفتی همراه است که به تدریج ایجاد می شود، بدتر می شود و در نهایت از بین می رود. این عارضهمی تواند بینی ۱ تا ۳ سال طول بکشد. به منظور آشنایی بیشتر با علل، علائم و درمان شانه منجمد یا یخ زده تا انتهای این مقاله از سایت دکتر هومن جولایی همراه ما باشید.

منظور شانه منجمد چیست؟

استخوان ها، رباط ها و تاندون هایی که مفصل شانه را تشکیل می دهند توسط کپسولی از بافت همبند احاطه شده اند. شانه یخ زده یا فریز شانه زمانی اتفاق می افتد که کپسول اطراف مفصل شانه ضخیم شده و سفت و ملتهب می شود و حرکت آن را محدود می کند. اغلب علت درد شانه به علت این بیماری است که باعث از دست دادن توانایی چرخش مفصل شانه نیز می شود.

دلایل رایج شانه منجمد یا یخ زده

شانه یخ زده به دلیل نقص در بزرگ شدن و انقباض غشای سینوویال (بافت نرمی که یک غشای محافظ در اطراف شانه تشکیل می دهد) ایجاد می شود. مفصل در اثر این فرآیند تورم و انقباض مداوم منجر به تشکیل بافت اسکار ضخیم در اطراف شانه و غشای اطراف آن می شود که حرکت بازو را دشوار می کند. این بیماری در زنان بیشتر از مردان است و اغلب بیماران بین ۴۰ تا ۶۰ ساله از این بیماری رنج می برند.

به طورکلی، بیماری شانه یخ زده یکی از انواع آرتریت است و معمولاً به طور غیرمنتظره و بدون هیچ دلیل مشخصی بر روی فرد تأثیر می گذارد. اما عواملی وجود دارد که احتمال یخ زدگی مفصل شانه را افزایش می دهد که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.

چه کسانی بیشتر در معرض خطر ابتلا به شانه یخ زده هستند؟

همانطور که در بالا ذکر شد، برخی از عوامل در افزایش احتمال تجربه شانه یخ زده در مقطعی از زندگی شما نقش دارند. به همین علت ابتلا به برخی بیماری های مزمن و جدی می تواند خطر ایجاد شانه یخ زده را افزایش دهد که مهمترین آن ها عبارتند از:

• دیابت
• کم کاری تیروئید
• پرکاری تیروئید
• بیماری پارکینسون
• بیماری قلبی
• بیماری های خود ایمنی
• حمله مغزی

علائم و نشانه های شانه یخ زده

از نشانه ها و علائم اصلی شانه منجمد می توان به درد و سفتی اشاره کرد که حرکت را دشوار یا غیرممکن می کند. معمولا فقط یک شانه تحت تاثیر قرار می گیرد، اما حدود یک سوم بیماران علائم را در هر دو شانه تجربه می کنند. همچنین بیمار باید بلافاصله پس از احساس سختی حرکت یا سفتی شانه با پزشک مشورت کند تا از تشدید علائم و تداوم درد به مدت دو سال یا بیشتر جلوگیری شود. علائم اولیه شانه منجمد عبارتند از:

• درد ناگهانی در شانه بدون هیچ آسیبی
• دردی که در شب بدتر شود و می تواند خواب را دشوار کند.
• مشکل در بالا بردن بازو
• مشکل در دراز کردن بازوی شخص در طول بدن یا دراز کردن دست به پشت

✍️ بیشتر بخوانید: جراحی تعویض مفصل شانه

سطوح مختلف شانه فیریز شده

مرحله اول: درد به تدریج از خفیف به شدید بدتر می شود تا زمانی که توانایی حرکت شانه از بین می رود و این مرحله از شش هفته تا نه ماه طول می کشد.

مرحله دوم: درد به تدریج در عرض چهار تا نه ماه با احساس سفتی مداوم در مفصل شانه کاهش می یابد.

مرحله سوم: حرکت شانه به آرامی در طی یک دوره ۵ تا ۲۶ ماهه به حالت عادی باز می گردد.

شانه یخ زده چگونه تشخیص داده می شود؟

متخصصان ارتوپد یا فیزیوتراپیست ها، هنگام تشخیص شانه یخ زده، تاریخچه پزشکی بیمار را در نظر می گیرند، از جمله ماهیت آسیب های ناشی از کار یا ورزشی و همچنین هرگونه آسیب قبلی که ممکن است شما را مستعد ابتلا به شانه منجمد کند. در مرحله بعد، پزشک یا فیزیوتراپیست شانه شما را با یک سری آزمایشات فیزیکی معاینه می کند که شامل موارد زیر است:

• حرکت آرام بازو از طرف شما برای بررسی توانایی چرخش شانه
• نظارت بر توانایی شما در حرکت دادن بازو به موقعیت های مختلف می شود.

در برخی موارد، اسکن MRI اغلب برای تایید تشخیص با افتراق شانه یخ زده از سایر بیماری های دارای علائم مشابه، مانند آرتریت شانه مورد نیاز است، زیرا MRI میزان ضخامت غشای سخت شدن اطراف مفصل شانه را نشان می دهد.

روش های درمان شانه یخ زده

هدف درمان شانه منجمد، کاهش التهاب و جلوگیری از سفتی شانه با برخی از روش های جراحی و غیر جراحی است. در صورت تشخیص زودهنگام، پزشکان ارتوپد، علاوه بر جلسات فیزیوتراپی، مصرف برخی از داروهای ضد التهابی را توصیه می کنند.

۱- درمان غیر جراحی شانه منجمد

فیزیوتراپی یکی از مهم ترین مراحل درمان شانه یخ زده است، زیرا تمرینات کششی باعث بازیابی دامنه حرکتی و تسکین درد می شود. در مورد داروها، پزشک ممکن است داروهای ضدالتهابی یا مسکن‌های درد همراه با تزریق استروئید برای تسکین درد تجویز کند.

۲- درمان جراحی شانه منجمد

در موارد دشوار و وضعیت بیمار برای مدت طولانی بهبود نمی یابد، پزشک ممکن است جراحی شانه را که به خلاص شدن از درد و بازیابی حرکت شانه کمک می کند، انجام دهد. جراحی شانه یخ رده به روش آرتروسکوپی شانه انجام می شود. آرتروسکوپی شانه معمولا بر روی بیمارانی انجام می‌شود که از مرحله دوم یا سوم شانه منجمد رنج می‌برند. دوربین متصل به آندوسکوپ به یافتن محل بافت اسکار که مانع حرکت شانه می‌شود کمک می‌کند و پزشک بافت را خارج می‌کند، در نتیجه حرکت شانه تسهیل می شود.

۳- درمان خانگی شانه یخ زده

برای درمان خانگی شانه یخ زده، توصیه‌هایی که در ادامه گفته شده، می‌تواند مفید باشد اما در صورت ادامه درد شدید یا عدم بهبود در طی چند هفته، حتماً با پزشک متخصص ارتوپد مشورت کنید تا تشخیص و درمان مناسب انجام شود.

+ استفاده از یخ

قرار دادن پک یخ بر روی ناحیه شانه به مدت ۱۵-۲۰ دقیقه، چند بار در روز این کار به کاهش درد و التهاب کمک می‌کند.

+ انجام حرکات کششی و حفظ دامنه حرکتی

انجام حرکات آرام و کششی برای شانه به میزان تحمل اجتناب از حرکات شدید که باعث افزایش درد می‌شود.

در صورت ادامه درد شدید یا عدم بهبود در طی چند هفته، حتماً با پزشک مشورت کنید تا تشخیص و درمان مناسب انجام شود.

+ مصرف داروهای ضد التهاب

استفاده از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن این داروها به کاهش درد و التهاب کمک می‌کنند.

+ استراحت و محافظت از شانه

استفاده از آتل یا بانداژ برای محدود کردن حرکت شانه و پرهیز از فعالیت‌های سنگین که باعث آسیب بیشتر می‌شود

+ گرما درمانی

استفاده از گرمای مرطوب مانند پد گرم، حمام آب گرم یا دوش گرم که این گرما به افزایش جریان خون و بهبود انعطاف پذیری عضلات کمک می‌کند.

۴- درمان سنتی شانه یخ زده

1. توصیه می‌شود فرد مبتلا به شانه یخ زده، استراحت کامل داشته باشد و از تکان دادن یا حرکت دادن شانه خودداری کند. این کار به التیام زخم و کاهش درد کمک می‌کند.
2. استفاده از کمپرس یخ روی شانه به مدت ۱۰-۱۵ دقیقه، چند بار در روز، می‌تواند به کاهش التهاب و تورم کمک کند.
3. گذاشتن یک دستمال گرم روی شانه قبل از انجام حرکات کششی و ورزش‌های درمانی می‌تواند باعث افزایش انعطاف‌پذیری مفصل و کاهش درد شود.
4. انجام حرکات کششی و ورزش‌های درمانی در جهت محدوده حرکتی طبیعی شانه، با نظارت فیزیوتراپ، به بهبود محدوده حرکتی کمک می‌کند.
5. مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن، با تجویز پزشک، برای کاهش درد و التهاب موثر است.

بهترین دارو برای شانه یخ زده

برای درمان شانه یخ زده، بهترین داروهای که ممکن است توسط پزشک زایمان تجویز شود شامل موارد زیر خواهد بود اما این داروها برای کاهش درد موقتی مفید هستند. همچنین بعلاوه این داروها، درمان‌های فیزیکی مانند فیزیوتراپی و ورزش‌های درمانی به بهبود شانه یخ زده کمک می‌کنند. پزشک با توجه به وضعیت بیمار، بهترین رژیم دارویی و درمانی را تجویز می‌کند.

1. داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs):
   • ایبوپروفن (Ibuprofen)
   • ناپروکسن (Naproxen)
   • سلکوکسیب (Celecoxib)
2. داروهای کورتیکواستروئید:
   • تزریق موضعی کورتیکواستروئید به داخل مفصل شانه
   • کورتیکواستروئیدهای خوراکی مانند پردنیزولون
3. داروهای مسکن:
   • استامینوفن (Acetaminophen)
   • داروهای مخدر (مانند کدئین) در موارد شدید

آمپول برای شانه یخ زده

1. آمپول کورتیکواستروئید:
   • دگزامتازون (Dexamethasone)
   • متیل پردنیزولون (Methylprednisolone)
   • بتامتازون (Betamethasone)
2. آمپول بوتولینوم توکسین (Botox):
   • این آمپول با فلج موقت عضلات شانه، از ایجاد اسپاسم و کاهش دامنه حرکتی شانه جلوگیری می‌کند.

در نهایت…

شانه منجمد یا همان شانه یخ زده یکی از اختلالاتی است که باعث درد و سفتی در مفصل شانه می شود. علت یخ زدگی شانه کاملاً مشخص نیست، اما این وضعیت زمانی رخ می دهد که ضخامت بافت همبند که استخوان ها، رباط ها و تاندون های شانه را احاطه کرده است، افزایش یابد و باعث درد و محدودیت حرکتی شود. این بیماری اغلب با روش های دارویی و فیزوتراپی بهبود می یابد. در صورت پیشرفت بیماری و عدم درمان با روش های ذکر شده، در موارد نادر جراحی تجویز می شود. در پایان توصیه می شود در صورت داشتن درد شدید شانه و علائم شانه منجمد به بهترین متخصص ارتوپد در کرج مراجعه نمایید.