پارگی دیسک کمر زمانی رخ می‌دهد که ستون فقرات باز شود و دیسک‌ها به سمت بیرون بیایند و به اعصاب اطراف نخاع فشار وارد کنند. همچنین اگر حلقه دیسک شکاف بردارد و محتویات حلقه از آن بیرون بیاید پارگی دیسک کمر به وجود می‌آید. این پدیده باعث ایجاد درد در ناحیه پایینی کمر می‌شود. برای آشنایی بیشتر با این بیماری و علل و علائم آن، تا انتهای این مقاله از سایت دکتر هومن جولایی با ما همراه باشید.
پارگی دیسک کمر خطرناک است؟
پارگی دیسک کمر می‌تواند یک وضعیت خطرناک باشد، اما نباید به طور کلی بگوییم که همه پارگی‌های دیسک کمر خطرناک هستند. برای ارزیابی خطر پارگی دیسک و تعیین درجه خطر آن، باید عوامل زیر را در نظر بگیرید:
• محل دقیق پارگی
مکان دقیق پارگی دیسک می‌تواند تاثیر زیادی بر خطر آن داشته باشد. برخی مواقع، پارگی در ناحیه‌هایی اتفاق می‌افتد که عصب‌های اسپینال را تحت فشار قرار می‌دهد و علائم جدی را ایجاد می‌کند.
• میزان و اندازه پارگی
اندازه پارگی نیز می‌تواند در تعیین خطر آن نقش داشته باشد. پارگی‌های بزرگتر ممکن است بیشترین تأثیر را بر روی علائم و عوارض دیسک کمر داشته باشند و نیاز به مراقبت و درمان جدی داشته باشند.
• عوامل خطر احتمالی
علائم خطر و عوارض مرتبط با پارگی دیسک نیز می‌تواند در تشخیص خطر آن مفید باشد. ممکن است پارگی دیسک بدون علائم خاصی باشد ولی در برخی موارد، علائم شدیدی مانند درد شدید، مشکلات حرکتی، اختلالات حسی و ضعف عضلانی ایجاد می‌کند.
• تاریخچه بیماری
در برخی افراد، پارگی دیسک می‌تواند نتیجه‌ای از مشکلات قبلی در ناحیه کمر باشد. در این صورت، خطر تکرار پارگی و شدت علائم دیسک کمر ممکن است بیشتر باشد.
خطرات و آسیب‌های پارگی دیسک کمر
خطرات و آسیب‌های مرتبط با پارگی دیسک کمر برای هر فرد ممکن است متفاوت باشد و بسته به عوامل فردی و شرایط مربوطه متغیر باشد. از جمله رایج‌ترین این خطرات و آسیب‌ها شامل موارد زیر است:
+ درد شدید
پارگی دیسک ممکن است باعث درد شدید در ناحیه پشت و پهلوها باشد. این درد عموما در ناحیه پایین کمر (لانه کمری) احساس می‌شود و می‌تواند به سمت باسن، ران و پاها تاب‌آوری کند. در برخی موارد، درد کمر می‌تواند به قدمت، اندام‌های تحتانی تاب‌آوری کرده و باعث بروز علائم دیسک کمر در پا شود.
+ اختلالات حسی
پارگی دیسک ممکن است باعث اختلال حسی در ناحیه تحتانی بدن شود. افراد ممکن است تورم، بی‌حسی، خزش و احساس سوزش در ران، پاها و پاشنه را تجربه کنند.
+ ضعف عضلانی
پارگی دیسک می‌تواند باعث ضعف عضلات ناحیه کمر، باسن، ران و پاها شود. این ضعف ممکن است توانایی حرکتی فرد را محدود کند و مشکلاتی در انجام فعالیت‌های روزمره و ورزشی ایجاد کند.
✍️ بیشتر بدانید: ورزش های مناسب دیسک کمر
+ اختلالات حرکتی
پارگی دیسک می‌تواند باعث اختلالات در حرکت و انعطاف‌پذیری ناحیه کمر شود. فرد ممکن است مشکلاتی در انحنای کمر، انجام حرکات خم شدن و چرخش داشته باشد.
+ فشار بر روی عصب‌ها
در برخی موارد، پارگی دیسک می‌تواند منجر به فشار بر روی عصب‌های اسپینال شود که از ناحیه کمر عبور می‌کنند. این فشار می‌تواند علائمی شدیدتر از درد، مانند تن‌گشودگی عضلانی، ضعف عضلانی یا اختلالات حسی ایجاد کند.
علت های رایج پارگی دیسک کمر
پارگی دیسک کمر بیشتر در سنین بالا رخ می‌دهد. از مهمترین علل این آسیب می‌توان به مواردی چون ضعف عضلات پشتی، بارز شدن دیسک، ضربه مستقیم و فشار طولانی مدت اشاره کرد. دیگر عواملی که باعث پارگی دیسک کمر می‌شود عبارتند از:
• کهولت سن
با از دست رفتن مایع دیسک‌های میان مهره‌ای در سنین بالا و خشک شدن آن، به طوری که این خشکی باعث ترک خوردن حلقه دیسک می‌شود و در نتیجه شکاف روی دیسک بزرگتر شده و پارگی به وجود می‌آید.
• آسیب دیدگی
یکی دیگر از دلایل پارگی دیسک کمر ضربه‌های ناگهانی است. معمولا این ضربه در اثر تصادف، زمین خوردن، سقوط از ارتفاع و … اتفاق می‌افتد.
• انجام فعالیت‌های سنگین
افرادی که کارهای سنگین انجام می‌دهند بافت دیسک کمر آن‌ها با گذشت زمان ضعیف می‌شود. با بروز این مشکل احتمال پارگی دیسک زیاد است.
• ایستادن یا نشستن نادرست
نشستن نادرست یکی از مواردی است که باعث بروز پارگی دیسک کمر می‌شود. بیشتر افراد با این مشکل درگیر هستند و از روش درست نشستن اطلاعی ندارند. اگر در طول روز باید ساعات زیادی را بنشینید نیاز است یک صندلی مناسب تهیه کنید. عدم انجام این کار در طولانی مدت بافت دیسک کمر را ضعیف می‌کند و باعث پارگی آن می‌شود.
علائم و نشانه های پارگی دیسک کمر
افرادی که دچار پارگی دیسک کمر می‌شوند در قسمت بالایی یا پایینی کمر خود احساس درد می‌کنند. این درد ممکن است به بخش‌های دیگر مانند باسن تا پاها ادامه پیدا کند. بیمارانی که پارگی دیسک کمر دارند، علاوه بر کمر درد علائم دیگری دارند که شامل موارد زیر است:
- احساس درد در پاها
- تیر کشیدن بخش آسیب دیده
- احساس گزگز کردن یا بی حسی در پاها
- تیر کشیدن پشت باسن، ران و ساق پا
- اسپاسم یا گرفتگی عضلانی در بخش آسیب دیده
- فلج شدن پاها
- بی اختیاری ادرار یا مدفوع
همچنین باید در نظر داشته باشید که علائم دیسک کمر با توجه به آسیبی که وارد می‌شود، متفاوت است. ممکن است برخی افراد در قسمت کمر خود هیچ دردی احساس نکنند ولی علائم دیگر را داشته باشند. در نتیجه نیاز است در صورت مشاهده هر کدام از علائم بالا، حتما به پزشک متخصص ارتوپد مراجعه کنید.
پارگی دیسک کمر چطور تشخیص داده می شود؟
پارگی دیسک کمر با استفاده از روش‌های تصویربرداری مانند سی تی اسکن وMRI انجام می‌شود. احتمال دارد علائم ناشی از دیسک کمر به اندازه‌ای باشد که پزشک فقط با معاینه و شرح حال بیمار پارگی دیسک کمر را تشخیص دهد. لازم به ذکر است که در سنین میانسالی به بعد ممکن است دیسک‌های میان مهره‌ای در روش‌های تصویربرداری، به شکل غیرطبیعی دیده شوند اما این موارد باعث ایجاد علامت خاصی نشده و پیگیری درمان دیسک کمر نیاز ندارند.
روش های درمان پارگی دیسک کمر
برای درمان پارگی دیسک کمر، ابتدا روش‌های غیرجراحی انجام می‌شود. در صورتی که پس از انجام این روش‌ها فرد بهبود نیابد، به جراحی نیاز می‌شود. روش‌های غیر جراحی شامل موارد زیر می‌شود:
↲ دارو درمانی
برای کاهش درد و از بین بردن علائم این بیماری، می‌توان از داروهایی مانند مسکن، ضد التهاب و شل کننده‌های عضلانی استفاده کرد.
↲ فیزیوتراپی
فیزیوتراپیست برای کاهش فشار بر اعصاب، شل کردن عضلات و بهبود دامنه حرکات، ورزش‌هایی را آموزش می‌دهد.
↫ فیلم ورزش برای پارگی دیسک کمر؛ توصیه‌ای از دکتر هومن جولایی:
تمرینات درمانی دیسک کمر
↲ تزریق درمانی
داروهای استروئیدی، به ناحیه درگیر در ستون فقرات تزریق می‌شود. این داروها به دلیل دارا بودن خاصیت ضد التهابی، باعث کاهش درد ناشی از تحت فشار قرار گرفتن ریشه‌های عصبی می‌شوند.
↲ جراحی دیسک کمر
در برخی مواقع با کهنه شدن دیسک کمر ، نیاز است تا جراحی دیسک کمر انجام شود. برای جراحی دیسک کمر تکنیک‌های متعددی مانند دیسککتومی، لامینکتومی، جراحی دیسک مصنوعی و فیوژن مهره‌ها وجود دارد.
عوامل خطر پارگی دیسک کمر و تاثیر آن بر روند زندگی
عواملی که احتمال خطر پارگی دیسک کمر را افزایش می‌دهند موارد زیر هستند:
+ سن
یکی از شایع‌ترین عواملی که باعث این بیماری می‌شود، بالا بودن سن و داشتن سنی بین ۳۵ تا ۵۰ سال است.
+ جنسیت
احتمال پارگی دیسک کمر در مردان بیشتر و حدود دوبرابر زنان است.
+ کار سنگین
برخی مشاغلی که نیاز است فرد اجسام سنگین بلند کند و کارهای فیزیکی سنگینی انجام دهد خطر زیادی برای بروز پارگی دیسک کمر دارد.
+ چاقی
داشتن اضافه وزن باعث می‌شود احتمال پارگی دیسک کمر بعد از جراحی میکرودیسککتومی وجود دارد و احتمال پارگی دیسک مجدد که به آن پارگی مکرر دیسک گفته می‌شود، ۱۲ برابر شود. حمل وزن اضافی، فشار بر ستون فقرات کمری را افزایش می‌دهد.
با پارگی دیسک کمر می‌توان پیاده روی کرد؟
پیاده روی برای بعضی افرادی که دچار پارگی دیسک کمر شده اند ممکن است باعث تشدید علائم و درد غیرقابل تحملی شود. اما برای برخی افراد دیگر، پیاده روی می‌تواند مفید بوده و جزئی از برنامه درمانی قرار گیرد. در واقع، بسته به شدت و محل پارگی دیسک کمر، سطح درد، علائم جانبی مرتبط و وضعیت کلی فیزیکی و روانی بیمار، پزشک ارتوپد توصیه‌های خاصی برای تجرک و پیاده روی شما ارائه خواهد داد و لازم است در تمام روند درمانی خود با دکتر در ارتباط باشید.
*~ سوالات متداول درباره پارگی دیسک کمر ~*
از طریق حفظ وزن مناسب، حرکات ورزشی مناسب، و جلوگیری از حرکات نادرست می‌توان به پیشگیری از پارگی دیسک کمر کمک کرد.
بله، ورزش‌هایی مانند شنا، یوگا و پیاده روی می‌توانند برای این افراد مناسب باشند.
بله، در بسیاری از موارد افراد با پارگی دیسک با استفاده از درمان‌های مناسب و تغییرات در سبک زندگی می‌توانند بهبود یابند.
و در نهایت…
با توجه به این که پارگی دیسک می‌تواند تا حد زیادی زندگی روزمره فرد را تحت تاثیر قرار دهد، اما این بیماری قابل درمان است و از روش‌های مختلف برای آن وجود دارد. برای درمان این بیماری نیاز است تا با یک پزشک متخصص و مجرب مشورت کنید تا بهترین روش درمان را به شما پیشنهاد دهد و برای انجام آن اقدام کنید.
